تأثیر دما و خشکی بر جوانه زنی بذر 13 لاین تریتی پایرم و بهبود آستانه تحمل بذر به تنش خشکی در شرایط آزمایشگاه

تریتی پایرم حاصل تلاقی گندم تتراپلوئید (triticum durum) و یک گونه از علف شور ساحل (thinopyrum bessarabicum) می باشد. استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی، فقدان رطوبت کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. در نتیجه، انتخاب ارقام و لاین های متحمل به تنش خشکی برای پایداری عملکرد ضرورت دارد. جوانه زنی یکی از مراحل اساسی و بحرانی در استقرار گیاهان می باشد. در این مطالعه از طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار استفاده شد. تیمارها در آزمایش اول شامل دما در 8 سطح (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و در آزمایش دوم شامل خشکی در 5 سطح (0، 3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) بود. نتایج نشان داد که تأثیر دما برصفات جوانه زنی معنی دار بود. درصد و سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه با افزایش درجه حرارت تا 20 درجه سانتی گراد افزایش و پس از آن با افزایش درجه حرارت کاهش یافت. با توجه به نتایج مقایسه میانگین وزن خشک گیاهچه لاین های cr/b و la(4b,4d)/b حساس ترین لاین ها به سرما و لاین az/b متحمل ترین لاین به سرما بودند. همچنین لاین (ma/b)(cr/b)f3 حساس ترین لاین به گرما و لاین ka/b مقاوم ترین لاین به گرما بود. تنش خشکی تآثیر معنی-داری بر صفات جوانه زنی داشت. با افزایش خشکی، درصد، سرعت و ضریب یکنواختی جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و گیاهچه کاهش یافت. مقایسه میانگین وزن خشک گیاهچه نشان داد که لاین az/b مقاوم ترین لاین به خشکی و لاین (ka/b)(cr/b)f3 حساس ترین لاین به خشکی بود. پیش تیمار بذر با محلول(peg) 2/1- مگاپاسکال به مدت 2 روز، صفات جوانه زنی را بهبود بخشید. پیش تیمار (peg) حد آستانه تحمل خشکی و حد نهایی تحمل به خشکی را در همه لاین ها افزایش داد.